Körpələrdə burun tutulması: həkim Nərmin Əzizova

Körpələrdə burun tutulması

Körpələrdə burun tutulması burun daxilində toxumaların şişkinliyi və ya burun daxilində seliyin toplanması hesabına meydana gəlir. Kiçik yaşlı uşaqlarda burun yollarının dar olması, 2-3 yaşından əvvəl uşaqların burunlarını özləri təmizləyə bilməməsi bu prosesi daha da çətinləşdirir.

Xüsusilə qış aylarında quru hava, ev tozu, müxtəlif viruslar burun tutulması riskini daha da artırır.

Körpələrin burnundan xırıltılı səslərin gəlməsi, əmməkdə və ya yatmaqda çətinlik çəkməsi varsa mütləq burun təmizlənməlidir. Burun təmizlənməsinə ehtiyac varsa, onu ya yeməkdən əvvəl ya da yatmanışdan əvvəl etməyiniz məsləhət görülür. Burunla tənəffüs etmək uşaqlar üçün çox vacibdir.

Xüsusən südəmər dövründə olan uşaqların burnu təmizlədikdə yüksək təzyiq olmamasına diqqət edin. Onlara damlatma ya da flakon şəklində olan burun damcıları ilə yüksək təzyiq olmamaq şəklində 1 ml yumaq tövsiyə olunur. Əgər böyük tıxacdırsa ilk əvvəlcə serum fizioloji ilə yuyulmalı, sonra isə aspiratorla çəkilməlidir.

Serum fiziolojini damla formada istifadə etdikdə bilməlisiz ki serum fiziolojilər bədən mayelərinə uyğundur. Uşaqların burnunu qıcıqlandırmaz və yenidoğulan dövrdən etibarən rahatlıqla istifadə edə bilərsiniz. Hər iki burun dəliyinə 2-3 damla damladıb 30-60 saniyə arası gözləyirsiz. Sonra yenidoğanı üzü üstə çevirirsiz, bu zaman körpə asqıra və burnundakı selik xaric ola bilər.

Çünki, burunda kirpikli epitel hüceyrələri hesabına mikrobları tutub saxlayırlar və hər nəfəs aldığımızda burun tutulu olduqda mikrob sayı tədricən arta bilər. Bəzən valideynlər uşaqların burnunu yumağa çəkinirlər ki, uşaq narahat olacaq və ya ağlayacaqdır. Lakin, nəzərə almalıdırlar ki, yumadıqda narahatçılıq uşaqlarda daha da artacaqdır.

Spreylər seçərkən istifadə yaşına mütləq diqqət etməyiniz məsləhət görülür. Firmalara görə 3 aydan yuxarı və ya 2 yaşdan yuxarı uşaqlara görə bölünə bilir. Südəmər dövrdə uşaqlara spreydən istifadə tövsiyə olunmur. Əgər istifadə edilsə belə yüksək təzyiq olmamasına diqqət edilməlidir.

Həmçinin burun təmizləyən dərmanların tərkibində bəzən yüksək duzlu məhlul ola bilər. Seçərkən mütləq bunlara diqqət edilməlidir. Yenidoğulan körpəyə istifadəsini tərəfimdən məsləhət görmürəm. Bundan əlavə bəzi dərmanlarda serum fizioloji ilə yanaşı müxtəlif əlavə elementlər də vardır. Bunu həkiminizlə məsləhətləşib tətbiq etməyiniz tövsiyə olunur.

Burun tutulu olduqda axıntı postnazal axıntı kimi olar və nəticədə bronxit, pnevmoniya və orta qulaq iltihabına səbəb ola bilər. Ona görə də videoda görüldüyü kimi burun serum fizioloji (dəniz suyu və ya oken suyu) ilə tez tez yuyulmalı və burun açıq təmiz saxlanılmalıdır.

Əgər burun tutulması ilə yanaşı qızdırma, təngnəfəslik, əmmədə zəiflik, çox narahatlıq və ya ümumiyyətlə burun tutulması 2 həftədən uzun müddət davam edirsə mütləq həkimə müraciət edilməlidir.

Nərmin ƏZİZOVA

Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunun həkimi və dissertantı,

ATU-nun I Uşaq Xəstəlikləri kafedrasının əməkdaşı