Uşaqlarda Skarlatina xəstəliyi: həkim Nərmin Əzizova

Skarlatina xəstəliyinə əsasən 5-15 yaşlı uşaqlar arasında rast gəlinir. Skarlatina xüsusən tonzilit (badamcıqların iltihabı) və ya dəri infeksiyası ilə birlikdə yayılmış eritemallı səpkilərdir. Xəstəlikdə həm selikli qişalarda olan səpkilər, həm də dəri üzərində səpkilərə rast gəlinir.

A qrup beta hemolitik streptokkoklar tərəfindən törədilir. Hava-damcı, hava-toz yolu ilə yoluxulur.

Klinik əlamətlər infeksion xəstəliyə yoluxmanın 1-4 gün sonra ortaya çıxır. Skarlatina xəstəliyində ilk öncə 38.3 dərəcədən yuxarı hərarət (qızdırma), titrəmə, boğazda ağrı, boyunda şişkinlik və həssas limfa düyünü, baş ağrısı, mədə bulanma və qusma, qarın ağrısı, əzələ ağrısı, halsızlıq müşahidə edilir. Səpkilər bu klinik əlamətlərdən 6-48 saat sonra başlayır. Tipik olaraq baş, boyun, qasıq və qolların altından başlayır.

Daha sonra bədənin geri qalan hissəsinə yayılır. Əsasən üzə yayılmasa da, ancaq bir qayda olaraq yanaqlar qızarır və ağız ətrafında solğunluq müşahidə edilir. Dəridə qaşınma müşahidə edilir. Səpkilər basmaqla solan, çox kiçik  (1-2 mm) qabarıq (toyuq dərisindəki kimi dənəvari) şəklində olan səpkilərdir. Səpkilər xüsusən əlin (ovucun) içində müşahidə edilir, ayağın dabanında isə bir qayda olaraq olmur.

Udlaqda ödem və qızarıqlıq, yumşaq damaqda səpkilər müşahidə edilir. Xəstəliyin ilk 1-2 günündə dil ağ ərplə örtülü olur (“Ağ çiyələk dil”).  Bir neçə günə “ağ çiyələk dili” qırmızı çiyələk dilinə çevrilir.

Təqribən 7 gün sonra səpkilər solur. Xüsusən bu dövrdə əl və ayaq barmaqların uclarında dəridə soyulmalar qeyd olunur. Bu dəri soyulmasının sağalması bir neçə həftə davam edə bilər.

Ağırlaşmalar – Sinüzit (sinus boşluğun iltihabı), orta qulağın iltihabı, boyun limfa düyünlərin iltihabı, kəskin revmatik qızdırma, kəskin qlomerulonefrit.

Müalicədə həkiminizin təyini əsasənda antibiotik terapiya başlanılmalıdır. Müalicə başlandıqdan 6 -24 saat sonra qızdırma düşür. Xəstəliyin yoluxduruculuq qabiliyyəti müalicənin başlanmasından 24 sonra keçə bilər.

Nərmin Əzizova

K.Y.Fərəcova adına Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunun həkimi və dissertantı, Azərbaycan Tibb Universitetinin I Uşaq Xəstəlikləri kafedrasının əməkdaşı