Kavasaki xəstəliyi barədə. Həkim Nərmin Əzizova

0-6 ay 2-5 yaş Koronavirus Qızdırma Rəsmi xəbərlər Xəbərlər
10 Dekabr 2020

Dr. Nərmin Əzizova
Neonatoloq, Yenidoğulmuşların Reanimasiya və İntensiv Terapiya Şöbəsi, K.Y. Fərəcova adına Pediatriya Elmi-Tədqiqat İnstitutu; I Uşaq Xəstəlikləri Kafedrası, Azərbaycan Tibb Universiteti; Pediatriya.az saytının təsisçisi

Ümumi məlumat

Kavasaki xəstəliyi əsasən uşaqlarda rast gəlinən, orta ölçülü arteriyaların, xüsusilə də ürəyə qan daşıyan koronar arteriyaların iltihabı ilə xarakterizə olunan sistemik vaskulittir. Xəstəlik 6 ay – 5 yaş arası uşaqlarda daha çox müşahidə edilir.

Bu xəstəliyin dəqiq etiologiyası hələ də tam müəyyən edilməmişdir. Lakin, genetik meyillilik, virus infeksiyaları və ətraf mühit faktorlarının xəstəliyin inkişafında rolu olduğu düşünülür. Epidemioloji araşdırmalar göstərir ki, Kavasaki xəstəliyi oğlan uşaqlarında qızlara nisbətən daha çox rast gəlinir və qış-yaz aylarında daha çox müşahidə edilir.

Kawasaki Disease Symptoms | Kawasaki Kids Foundation

Kliniki əlamətləri

Xəstəliyin əsas əlaməti beş gündən çox davam edən və qızdırma əleyhinə preparatlara cavab verməyən yüksək hərarətdir. Bununla yanaşı, aşağıdakı kliniki əlamətlər müşahidə oluna bilər:

  • İki tərəfli eksudatsız konyunktival hiperemiya (gözlərdə axıntı olmadan qızartı);
  • Boyun limfa düyünlərinin böyüməsi (adətən birtərəfli və diametri 1.5 sm-dən böyük olan limfa düyünləri);
  • Ağız boşluğunda spesifik dəyişikliklər – parlaq qırmızı, çatlamış dodaqlar və ödemlə müşayiət olunan “çiyələk dili”;
  • Dəri səpgiləri – polimorf (müxtəlif formalı) səpgilər, əsasən gövdədən başlayaraq ətraflara yayılan və bəzən genital nahiyədə müşahidə edilən;
  • Əl və ayaqlarda dəyişikliklər – kəskin mərhələdə əllərin və ayaq dabanlarının şişməsi (ödem); xəstəliyin ikinci və üçüncü həftəsində isə barmaqlarda dərinin soyulması.

Bu əlamətlərdən dördü və beş gündən artıq davam edən hərarət müşahidə edilərsə, Kavasaki xəstəliyi diaqnozu ehtimal edilir.

Bundan əlavə, bəzi hallarda BCG peyvəndinin yerində qızartı və bərkimə də Kavasaki xəstəliyinə spesifik göstərici ola bilər. Digər simptomlar isə oynaq ağrıları, ishal, qusma və qarın ağrısını əhatə edə bilər.

Kawasaki Disease Nursing Care Management: Study Guide

Diaqnostika

Kavasaki xəstəliyini təyin etmək üçün spesifik laborator test mövcud deyil. Diaqnoz klinik əlamətlərə əsasən qoyulur və digər oxşar xəstəliklər istisna edilməlidir. Lakin, diaqnozu təsdiqləmək üçün aşağıdakı müayinələr istifadə edilə bilər:

  • Qanın ümumi analizi – leykositoz, anemiya və yüksək trombosit səviyyəsi müşahidə edilə bilər;
  • Sidik analizi – qeyri-spesifik dəyişikliklər;
  • EKQ və Exokardioqrafiya – ürək fəaliyyətində dəyişikliklərin və koronar arteriya anomaliyalarının müəyyən edilməsi;
  • BNP (B tip natriuretik peptid) analizi – ürək yükləndikdə artan göstərici.

Ağırlaşmalar

Kavasaki xəstəliyi, düzgün müalicə olunmazsa, uşaqlarda qazanılmış ürək xəstəliklərinin əsas səbəblərindən biri ola bilər. Xəstəliyin ürəyə təsir edən ağırlaşmaları aşağıdakılardır:

  • Koronar arteriyaların vaskuliti – arteriya divarlarının zəifləməsinə və anevrizmaya səbəb ola bilər;
  • Miokardit – ürək əzələsinin iltihabı;
  • Ürək qapağı problemləri.

Bu ağırlaşmaların hər biri ürəyə ciddi təsir göstərə bilər. Koronar arteriyaların iltihabı anevrizma yaradaraq infarkta və daxili qanaxmalara səbəb ola bilər. Xəstələrin çox az bir qismində bu ağırlaşmalar ölümcül nəticələrə gətirib çıxara bilər.

Risk of Kawasaki disease increases with exposure to hot weather: Japan research team - The Mainichi

Müalicə

Diaqnoz təsdiqlənən kimi müalicəyə dərhal başlanmalıdır. Müalicənin əsas məqsədi qızdırmanı və iltihabı azaltmaq, ürək ağırlaşmalarının qarşısını almaqdır. Müalicə olunmayan hallarda xəstəlik təxminən 12 gün davam etsə də, ürək problemləri sonrakı dövrlərdə yarana bilər və uzun müddət davam edə bilər.

Kavasaki xəstəliyinin müalicəsində əsasən aşağıdakı preparatlar istifadə edilir:

  • İntravenoz immunoqlobulin (IVIG) – xəstəliyin erkən mərhələsində verildikdə koronar ağırlaşmaların qarşısını ala bilər;
  • Asetilsalisil turşusu (Aspirin) – iltihabı və trombosit toplanmasını azaltmaq üçün.

Əgər uşaqda ürək problemləri aşkarlanıbsa, mütəmadi olaraq uşaq kardioloqu tərəfindən nəzarətdə saxlanılmalı və xəstəliyin başlanmasından 6-8 həftə və 6 ay sonra yenidən müayinə edilməlidir.

Mənbələr

  1. McCrindle BW, Rowley AH, Newburger JW, et al. Diagnosis, Treatment, and Long-Term Management of Kawasaki Disease: A Scientific Statement for Health Professionals from the American Heart Association. 2017;135(17): e927-e999.
  2. World Health Organization. Kawasaki Disease. WHO Guidelines, 2023.
  3. Burns JC, Glodé MP. Kawasaki syndrome. The Lancet. 2004;364(9433):533-544.
  4. Dietz SM, van Stijn D, Burgner D, et al. Dissecting Kawasaki disease: a state-of-the-art review. Eur J Pediatr. 2017;176(8):995-1009.
  5. American Academy of Pediatrics. Kawasaki Disease: Recognition, Management, and Complications. AAP Guidelines, 2022.